Rozpoznanie subtelnych różnic między terminami związanych z ekonomią może być trudne, a jednym z par najczęściej mylonych jest ekonomia pozytywna i normatywna. Chociaż oba terminy odnoszą się do ekonomii, poruszają się na różnych płaszczyznach analizy i mają różne cele. Spróbujmy zatem zrozumieć, na czym polegają te różnice.
Zobacz również: Czym jest ekonomia behawioralna? Sprawdź!
Definicja ekonomii pozytywnej
Ekonomia pozytywna, inaczej nazywana ekonomią opisową, to gałąź ekonomii, która traktuje o „tym co jest”. Zajmuje się badaniem rzeczywistości gospodarczej i skupia się na faktach, które można empirycznie zweryfikować. Zasadniczo, ekonomia pozytywna odpowiada na pytania typu „co się dzieje, jeżeli…?” oraz analizuje zależności przyczynowo-skutkowe.
Podstawowym celem ekonomii pozytywnej jest opis i wyjaśnienie zjawisk ekonomicznych na podstawie dostępnych danych i statystyk. Ekonomiści pozytywni skupiają się na analizie i interpretacji danych, próbując przewidzieć skutki różnych zdarzeń gospodarczych.
Rozumienie ekonomii normatywnej
Ekonomia normatywna, znana również jako ekonomia oceniająca, zajmuje się „tym, co powinno być”. To gałąź ekonomii, która koncentruje się na wartościach i osądach, a jej zadaniem jest ocena różnych scenariuszy i przedstawianie rekomendacji. Ekonomia normatywna zajmuje się pytaniem „co powinniśmy zrobić?”
Rekomendacje wynikające z ekonomii normatywnej często opierają się na subiektywnych ocenach, co powinno zwiększyć dobrobyt społeczny. Z tego powodu, jej wnioski są często przedmiotem debat i kontrowersji, a także są ważnym elementem polityki gospodarczej.
Porównanie ekonomii pozytywnej i normatywnej
Aby lepiej zrozumieć różnice między ekonomią pozytywną a normatywną, warto je porównać. Przede wszystkim, jedną z kluczowych różnic jest to, że ekonomia pozytywna opiera się na danych i faktach, podczas gdy ekonomia normatywna opiera się na wartościach i osądach. Właśnie dlatego pierwsza jest obiektywna i mierzalna, podczas gdy druga jest subiektywna i trudna do jednoznacznego potwierdzenia.
Do głównych różnic między ekonomią pozytywną a normatywną należą:
- Ekonomia pozytywna opisuje realia gospodarcze i analizuje zależności przyczynowo-skutkowe, ekonomia normatywna formułuje propozycje i wytycza kierunki działań.
- Ekonomia pozytywna skupia się na faktach, które można empirycznie potwierdzić, ekonomia normatywna polega na subiektywnych osądach i wartościach.
- Ekonomia pozytywna jest mierzalna i obiektywna, podczas gdy ekonomia normatywna jest subiektywna i oparta na opinii.
Oba podejścia są niezwykle ważne dla funkcjonowania ekonomii jako nauki. Ekonomia pozytywna dostarcza niezbędnej wiedzy i informacji, które są używane przez ekonomię normatywną do formułowania propozycji i wyznaczania kierunków działań. W praktyce, obie te gałęzie ekonomii są ze sobą ściśle powiązane i komplementarne, tworząc solidne podstawy dla zrozumienia i kształtowania rzeczywistości gospodarczej.
